"Αναγνώστρια, τώρα διαβάζουμε το χαρακτήρα σου. Το σώμα σου υποβάλλεται σε μια συστηματική ανάγνωση από κανάλια πληροφόρησης που αφορούν την αφή, την όραση, την όσφρηση και δέχονται τις παρεμβολές των γευστικών θηλών. Ακόμη και η ακοή έχει το δικό της μερίδιο, έτσι όπως δίνει ιδιαίτερη σημασία στα βογκητά και τις μικρές κραυγές σου. Δεν είναι μόνο το σώμα σου αντικείμενο ανάγνωση: το σώμα σου μετράει μονάχα ως κομμάτι ενός συνόλου από σύνθετα στοιχεία που δεν είναι όλα ορατά ούτε όλα παρόντα, αλλά εκφράζονται με ορατά και άμεσα φαινόμενα: το συννέφιασμα των ματιών σου, το γέλιο σου, τα λόγια που λες, ο τρόπος που μαζεύεις και ξεμπλέκεις τα μαλλιά σου, ο τρόπος που παίρνεις μια πρωτοβουλία και ο τρόπος που υποχωρείς, κι όλα εκείνα τα σημάδια που βρίσκονται στα σύνορα ανάμεσα σ' εσένα και τις συνήθειες και τα ήθη και τη μνήμη και την προϊστορία και τη μόδα, όλοι οι κώδικες, όλα τα φτωχά αλφάβητα με τα οποία ένα ανθρώπινο πλάσμα νομίζει ότι διαβάζει ένα άλλο ανθρώπινο πλάσμα.
Στο μεταξύ, όμως, γίνεσαι κι εσύ, Αναγνώστη, αντικείμενο ανάγνωσης: η Αναγνώστρια επιθεωρεί τώρα το κορμί σου, με τον ίδιο τρόπο που ρίχνει μια ματιά στα περιεχόμενα ενός βιβλίου, το συμβουλεύεται σαν να την έπιασε μια ξαφνική και επίμονη περιέργεια, καθυστερεί, καθώς το ανακρίνει, και περιμένει μια βουβή απάντηση, λες και δεν την ενδιαφέρει μια μερική αυτοψία αλλά μονάχα μια ευρύτερη κατόπτευση του χώρου. Άλλωστε είναι προσηλωμένη σε αμελητέες λεπτομέρειες, ίσως σε κάποιες μικρές χαρακτηριστικές αδυναμίες, για παράδειγμα στο μήλο του Αδάμ που προεξέχει ή στον τρόπο που έχεις να βυθίζεις το κεφάλι στην κοιλότητα του λαιμού της, και τις χρησιμοποιεί για να δημιουργήσει μια κάποια απόσταση, μια κριτική επιφύλαξη ή μια σκερτσόζικη οικειότητα, άλλες φορές, πάλι, δίνει υπερβολική αξία σε μια λεπτομέρεια που ανακάλυψε τυχαία, όπως είναι το σχήμα του σαγονιού σου ή μια ιδιαίτερη δαγκωματιά σου στις πλάτες της, κι από αυτή της την ανακάλυψη εμψυχώνεται και διανύει (διανύεται μαζί) σελίδες και σελίδες από την αρχή ως το τέλος χωρίς να πηδήξει ούτε μια τελεία. Στο μεταξύ, ανάμεσα στην ικανοποίηση που νιώθεις με τον τρόπο της να σε διαβάζει και την κατά γράμμα αναφορά στη φυσική αντικειμενικότητά σου, παρεμβάλλεται μια αμφιβολία: ότι εκείνη δεν σε διαβάζει ενιαίο και αδιαίρετο, όπως είσαι, αλλά χρησιμοποιώντας σε, χρησιμοποιώντας κομμάτια σου αποκομμένα από το όλο πλαίσιο, για να κατασκευάσει έναν φαντασιακό παρτενέρ που μόνο εκείνη γνωρίζει στο μισοσκόταδο του υποσυνείδητου της, και ότι αυτό που τώρα αποκωδικοποιεί είναι ο ίδιος ο απόκρυφος επισκέπτης των ονείρων της και όχι εσύ.
Η ανάγνωση των κορμών τους που κάνουν οι εραστές (εκείνη της συγκέντρωσης του μυαλού και του σώματος που χρησιμοποιούν οι εραστές για να πάνε μαζί στο κρεβάτι) διαφοροποιείται από την ανάγνωση των γραμμένων σελίδων, γιατί είναι γραμμική. Παίρνει ως αφετηρία ένα οποιοδήποτε σημείο, ύστερα πετάγεται εδώ κι εκεί, επαναλαμβάνεται, γυρίζει πίσω, επιμένει, διακλαδώνεται σε παράλληλα και αντιφατικά μηνύματα, συγκλίνει και πάλι, αντιμετωπίζει δυσκολίες, γυρίζει σελίδα, βρίσκει πάλι την άκρη, χάνεται. Μπορεί, βέβαια, κάνεις ν' αναγνωρίσει μια κατεύθυνση, τη διαδρομή προς ένα τέρμα, γιατί τείνει σε μια κλιμάκωση, και μπροστά σ' αυτό το τέρμα εμφανίζονται επαναλαμβανόμενα ρυθμικά μέτρα, επαναλήψεις διαφόρων μοτίβων. Είναι, όμως, αυτή η κλιμάκωση το τέρμα; Ή, μήπως, ο αγώνας δρόμου προς το τέρμα εμποδίζεται από μια άλλη τάση που πάει προς την αντίθετη κατεύθυνση, που θέλει ν' ανηφορίσει πάλι τις στιγμές, ν' ανακτήσει το χρόνο;
Αν επιχειρούσαμε να δώσουμε γραφικά αυτό το σύνολο, το κάθε επεισόδιο με την αιχμή του θα απαιτούσε ένα πρότυπο τριών διαστάσεων, ίσως και τεσσάρων, ίσως και κανένα πρότυπο, η κάθε εμπειρία είναι ανεπανάληπτη. Το χαρακτηριστικό που κάνει την ερωτική πράξη και την ανάγνωση να μοιάζουν μεταξύ τους είναι ότι στο εσωτερικό τους ανοίγονται χρόνοι και χώροι διαφορετικοί από το μετρήσιμο χρόνο και χώρο".
Ο Ίταλο Καλβίνο δημιούργησε ένα έργο τέχνης που τυπώθηκε σε πολλά αντίτυπα, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες για να τυπωθεί σε ακόμη περισσότερα αντίτυπα και προσφέρθηκε σε όλους μας για να κοσμεί τις βιβλιοθήκες μας. Το «Αν μια νύχτα του χειμώνα ένας ταξιδιώτης» είναι ιδιαίτερο βιβλίο για βιβλία με πρωταγωνιστές έναν Αναγνώστη και μια Αναγνώστρια που μπλέκονται στα περίεργα μονοπάτια της φαντασίας του συγγραφέα, η οποία δείχνει να μην έχει τέλος. Ένα βιβλίο που μπορεί να διαβαστεί πολλές φορές και κάθε φορά να είναι μια νέα ανάγνωση, μια νέα διαφορετική ιστορία καθώς αποτελείται από πολλές ιστορίες μαζί. Και κάθε φορά που θα μιλώ για τον Καλβίνο δεν θα ξεχνώ να υπενθυμίζω το δοκίμιό του "Γιατί να διαβάζουμε τους κλασικούς" που κάθε αναγνώστης που σέβεται τον εαυτό του θα πρέπει να το έχει διαβάσει.
Η ανάγνωση των κορμών τους που κάνουν οι εραστές (εκείνη της συγκέντρωσης του μυαλού και του σώματος που χρησιμοποιούν οι εραστές για να πάνε μαζί στο κρεβάτι) διαφοροποιείται από την ανάγνωση των γραμμένων σελίδων, γιατί είναι γραμμική. Παίρνει ως αφετηρία ένα οποιοδήποτε σημείο, ύστερα πετάγεται εδώ κι εκεί, επαναλαμβάνεται, γυρίζει πίσω, επιμένει, διακλαδώνεται σε παράλληλα και αντιφατικά μηνύματα, συγκλίνει και πάλι, αντιμετωπίζει δυσκολίες, γυρίζει σελίδα, βρίσκει πάλι την άκρη, χάνεται. Μπορεί, βέβαια, κάνεις ν' αναγνωρίσει μια κατεύθυνση, τη διαδρομή προς ένα τέρμα, γιατί τείνει σε μια κλιμάκωση, και μπροστά σ' αυτό το τέρμα εμφανίζονται επαναλαμβανόμενα ρυθμικά μέτρα, επαναλήψεις διαφόρων μοτίβων. Είναι, όμως, αυτή η κλιμάκωση το τέρμα; Ή, μήπως, ο αγώνας δρόμου προς το τέρμα εμποδίζεται από μια άλλη τάση που πάει προς την αντίθετη κατεύθυνση, που θέλει ν' ανηφορίσει πάλι τις στιγμές, ν' ανακτήσει το χρόνο;
Αν επιχειρούσαμε να δώσουμε γραφικά αυτό το σύνολο, το κάθε επεισόδιο με την αιχμή του θα απαιτούσε ένα πρότυπο τριών διαστάσεων, ίσως και τεσσάρων, ίσως και κανένα πρότυπο, η κάθε εμπειρία είναι ανεπανάληπτη. Το χαρακτηριστικό που κάνει την ερωτική πράξη και την ανάγνωση να μοιάζουν μεταξύ τους είναι ότι στο εσωτερικό τους ανοίγονται χρόνοι και χώροι διαφορετικοί από το μετρήσιμο χρόνο και χώρο".
Ο Ίταλο Καλβίνο δημιούργησε ένα έργο τέχνης που τυπώθηκε σε πολλά αντίτυπα, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες για να τυπωθεί σε ακόμη περισσότερα αντίτυπα και προσφέρθηκε σε όλους μας για να κοσμεί τις βιβλιοθήκες μας. Το «Αν μια νύχτα του χειμώνα ένας ταξιδιώτης» είναι ιδιαίτερο βιβλίο για βιβλία με πρωταγωνιστές έναν Αναγνώστη και μια Αναγνώστρια που μπλέκονται στα περίεργα μονοπάτια της φαντασίας του συγγραφέα, η οποία δείχνει να μην έχει τέλος. Ένα βιβλίο που μπορεί να διαβαστεί πολλές φορές και κάθε φορά να είναι μια νέα ανάγνωση, μια νέα διαφορετική ιστορία καθώς αποτελείται από πολλές ιστορίες μαζί. Και κάθε φορά που θα μιλώ για τον Καλβίνο δεν θα ξεχνώ να υπενθυμίζω το δοκίμιό του "Γιατί να διαβάζουμε τους κλασικούς" που κάθε αναγνώστης που σέβεται τον εαυτό του θα πρέπει να το έχει διαβάσει.