Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

Οι βιβλιοθήκες μου


Οι ημέρες των διακοπών ή ημέρες της ανεργίας είναι οι καταλληλότερες ημέρες ανάγνωσης.
Ευκαιρία να κατέβουν από τα ράφι με τα αδιάβαστα εκλεκτά βιβλία που είχαν μείνει να περιμένουν.  Ή ευκαιρία για μια βόλτα στην κοντινή βιβλιοθήκη για δανεισμό κλασικών βιβλίων που δεν αγοράστηκαν. Το 2014 ξεκίνησε με πολλή ανάγνωση και κάπως έτσι κλείνει, σε επόμενη ανάρτηση θα ακολουθήσει η καθιερωμένη βιβλιολίστα αναγνώσεων.
Όμως τώρα θα μιλήσω για μια ολόφρεσκη έκδοση που η προδημοσίευσή της με ανάγκασε να γίνω κι εγώ ένας από αυτούς τους ενοχλητικούς που πηγαίνουν στα βιβλιοπωλεία και ρωτάνε μήπως ήρθε αυτό το βιβλίο;
Αυτές τις προ-δημοσιεύσεις ποτέ δεν τις κατάλαβα.
Ο Βαρλαάμ Τίχονοβιτς Σαλάμοφ (1907-1982) πέρασε την περισσότερη ζωή του κλεισμένος σε φυλακές τιμωρημένος από πολιτικά συστήματα που δεν δέχονται αντίλογο. Πρώτη φορά συνελήφθη το 1929 γιατί πήρε μέρος σε δράσεις ενάντια του Στάλιν καθώς μοίραζε προκηρύξεις με την "Τελευταία διαθήκη του Β. Ι. Λένιν". Το 1937 συλλαμβάνεται και πάλι ως πρώην οπαδός της Αντιπολίτευσης και καταδικάζεται "για αντεπαναστατική τροτσκιστική δράση" ενώ το 1943 τιμωρείται εκ νέου για αντισοβιετική προπαγάνδα καθώς είχε αποκαλέσει τον Ιβάν Μπούνιν, ο οποίος είχε διαφύγει στο εξωτερικό, μεγάλο Ρώσο κλασικό συγγραφέα.
Ο συγγραφέας αυτός που δεν είδε τίποτα δικό του να εκδίδεται όσο ζούσε, με εξαίρεση ίσως κάποιες ποιητικές συλλογές, ήταν ένας φανατικός λάτρης της ανάγνωσης και των βιβλίων, όπως γλαφυρά περιγράφει στο βιβλίο "Οι βιβλιοθήκες μου".
Στο μικρό, δυστυχώς, αυτό βιβλίο ο Σαλάμοφ αναφέρεται στις βιβλιοθήκες εκείνες όπου ήρθε σε επαφή με το πνεύμα μεγάλων συγγραφέων και σε βιβλιοθήκες  που χρησιμοποιούσε για να σβήνει τη δίψα του για ανάγνωση. Πρώτη ανάμνηση η Εργατική Δημοτική Βιβλιοθήκη στη γενέτηρά του πόλη η οποία ιδρύθηκε το 1918 και εγκαταστάθηκε σε χώρο που δημιουργήθηκε για να είναι φυλακή. Ακολουθεί η Βιβλιοθήκη Λένιν στη Μόσχα στο αναγνωστήριο της οποίας διάβαζε επί 13 χρόνια κι εκεί κατάλαβε "ότι τα βιβλία είναι το νερό για τους εξαντλημένους απ' τη ζέστη πεζούς και ο βιβλιοθηκάριος είναι ο κουβάς για το νερό τους". Και μετά ακολουθούν οι βιβλιοθήκες των φυλακών του, οι οποίες είχαν την τύχη να περιλαμβάνουν στα ράφια τους βιβλία απαγορευμένα "σαν οι αρχές να είχαν αποφασίσει να προσφέρουν στους φυλακισμένους μια παρηγοριά για το μακρύ, δύσκολο δρόμο που τους περίμενε, σαν να είχαν σκεφτεί ποιος ο λόγος να ελέγχουμε τι διαβάζουν οι καταδικασμένοι;".
Το παρών βιβλίο είναι ένας ύμνος για την πολυδιάστατη αξία των βιβλιοθηκών στις φυλακές και για την βοήθεια που μπορεί να προσφέρει η ανάγνωση στη "βασανισμένη ψυχή του φυλακισμένου".
Ένα εξαιρετικό  βιβλιοβιβλίο που υπενθυμίζει για άλλη μία φορά τον ρόλο των βιβλιοθηκών και της ανάγνωσης.
Οι εκδόσεις Άγρα αφιερώνουν την έκδοση αυτή στη Γαλλίδα μεταφράστρια του βιβλίου Sophie Benech, που κατά κάποιο τρόπο της είμαι και εγώ ευγνώμων για την ανάγνωσή του.

7 σχόλια:

Roadartist είπε...

Εχτές διάβαζα μια αναφορά για αυτό το βιβλίο. Θα ήθελα πολύ να το διαβάσω. Σε ευχαριστούμε. Χρόνια πολλά και καλά, με υγεία και δύναμη. :)

Σεβάχ ο Θαλασσινός είπε...

Καλησπέρα!! Πέρασα να ευχηθώ χρόνια πολλά!!
Διαβάζω το blog εδώ και πολύ καιρό και είμαι ευγνώμων :)

librarian είπε...

Καλλιτέχνιδα ανταποδίδω τις ευχές! Είναι ωραίο βιβλίο, μακάρι να είχε γράψει περισσότερες σελίδες. Είναι ένα θέμα που δεν το χορταίνω!

Σεβάχ πόσο σε ευχαριστώ για τις όμορφες λέξεις. Να είσαι καλά!

maria tzaboura είπε...

Καλή χρονιά και πάντα δημιουργικές... βολτίστες, σε ωραία ποστ όπως αυτό!

librarian είπε...

Γεια σου artistokratissa πάντα δημιουργικές βολτίτσες και σκέψεις να έχουμε! Χρόνια πολλά και μόνο καλά!

Μαραμπού είπε...

Καλημέρα librarian και καλή χρονιά!

Πράγματι πολύ μικρό αυτό το εκπληκτικό βιβλίο του Σαλάμοφ, θα ήθελα να ήταν μεγαλύτερο. Διαβάζοντάς το, σκέφτηκα τις βιβλιοθήκες - εκείνες που συναντούμε αλλά και εκείνες που δημιουργούμε μόνοι μας - ως φιλόξενους τόπους εξορίας, δεδομένης και της τραγικής ζωής που έζησε ο Σαλάμοφ στους σκληρούς τόπους που εξορίστηκε. Είναι οξύμωρο σχήμα, τόποι εξορίας και φιλόξενοι δεν ταιριάζει, όμως πολλές φορές έχω την εντύπωση ότι είναι αληθινό. Μέσα σε μια βιβλιοθήκη νιώθεις εξόριστος - από τι ακριβώς, δεν μπορώ να πω με σιγουριά - και ταυτόχρονα νιώθεις μια φιλοξενία που σου χαρίζεται απλόχερα.

Υ.Γ. Μέσες άκρες αυτό ήθελα να πω :) Όπως διαπιστώνεις, χωράει άνετα σε ένα σχόλιο!

librarian είπε...

Καλή χρονιά Μαραμπού!
Δεν έχω νιώσει ποτέ εξόριστη μέσα σε βιβλιοθήκη είτε ιδιωτική είτε δημόσια. Αντιθέτως, νιώθω ότι επιτέλους βρίσκομαι μέσα σε μια οικογένεια. Εκείνο το αίσθημα της γαλήνης που σου προσφέρουν τα οικεία πρόσωπα.