Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

Οι βιβλιοθήκες μου


Οι ημέρες των διακοπών ή ημέρες της ανεργίας είναι οι καταλληλότερες ημέρες ανάγνωσης.
Ευκαιρία να κατέβουν από τα ράφι με τα αδιάβαστα εκλεκτά βιβλία που είχαν μείνει να περιμένουν.  Ή ευκαιρία για μια βόλτα στην κοντινή βιβλιοθήκη για δανεισμό κλασικών βιβλίων που δεν αγοράστηκαν. Το 2014 ξεκίνησε με πολλή ανάγνωση και κάπως έτσι κλείνει, σε επόμενη ανάρτηση θα ακολουθήσει η καθιερωμένη βιβλιολίστα αναγνώσεων.
Όμως τώρα θα μιλήσω για μια ολόφρεσκη έκδοση που η προδημοσίευσή της με ανάγκασε να γίνω κι εγώ ένας από αυτούς τους ενοχλητικούς που πηγαίνουν στα βιβλιοπωλεία και ρωτάνε μήπως ήρθε αυτό το βιβλίο;
Αυτές τις προ-δημοσιεύσεις ποτέ δεν τις κατάλαβα.
Ο Βαρλαάμ Τίχονοβιτς Σαλάμοφ (1907-1982) πέρασε την περισσότερη ζωή του κλεισμένος σε φυλακές τιμωρημένος από πολιτικά συστήματα που δεν δέχονται αντίλογο. Πρώτη φορά συνελήφθη το 1929 γιατί πήρε μέρος σε δράσεις ενάντια του Στάλιν καθώς μοίραζε προκηρύξεις με την "Τελευταία διαθήκη του Β. Ι. Λένιν". Το 1937 συλλαμβάνεται και πάλι ως πρώην οπαδός της Αντιπολίτευσης και καταδικάζεται "για αντεπαναστατική τροτσκιστική δράση" ενώ το 1943 τιμωρείται εκ νέου για αντισοβιετική προπαγάνδα καθώς είχε αποκαλέσει τον Ιβάν Μπούνιν, ο οποίος είχε διαφύγει στο εξωτερικό, μεγάλο Ρώσο κλασικό συγγραφέα.
Ο συγγραφέας αυτός που δεν είδε τίποτα δικό του να εκδίδεται όσο ζούσε, με εξαίρεση ίσως κάποιες ποιητικές συλλογές, ήταν ένας φανατικός λάτρης της ανάγνωσης και των βιβλίων, όπως γλαφυρά περιγράφει στο βιβλίο "Οι βιβλιοθήκες μου".
Στο μικρό, δυστυχώς, αυτό βιβλίο ο Σαλάμοφ αναφέρεται στις βιβλιοθήκες εκείνες όπου ήρθε σε επαφή με το πνεύμα μεγάλων συγγραφέων και σε βιβλιοθήκες  που χρησιμοποιούσε για να σβήνει τη δίψα του για ανάγνωση. Πρώτη ανάμνηση η Εργατική Δημοτική Βιβλιοθήκη στη γενέτηρά του πόλη η οποία ιδρύθηκε το 1918 και εγκαταστάθηκε σε χώρο που δημιουργήθηκε για να είναι φυλακή. Ακολουθεί η Βιβλιοθήκη Λένιν στη Μόσχα στο αναγνωστήριο της οποίας διάβαζε επί 13 χρόνια κι εκεί κατάλαβε "ότι τα βιβλία είναι το νερό για τους εξαντλημένους απ' τη ζέστη πεζούς και ο βιβλιοθηκάριος είναι ο κουβάς για το νερό τους". Και μετά ακολουθούν οι βιβλιοθήκες των φυλακών του, οι οποίες είχαν την τύχη να περιλαμβάνουν στα ράφια τους βιβλία απαγορευμένα "σαν οι αρχές να είχαν αποφασίσει να προσφέρουν στους φυλακισμένους μια παρηγοριά για το μακρύ, δύσκολο δρόμο που τους περίμενε, σαν να είχαν σκεφτεί ποιος ο λόγος να ελέγχουμε τι διαβάζουν οι καταδικασμένοι;".
Το παρών βιβλίο είναι ένας ύμνος για την πολυδιάστατη αξία των βιβλιοθηκών στις φυλακές και για την βοήθεια που μπορεί να προσφέρει η ανάγνωση στη "βασανισμένη ψυχή του φυλακισμένου".
Ένα εξαιρετικό  βιβλιοβιβλίο που υπενθυμίζει για άλλη μία φορά τον ρόλο των βιβλιοθηκών και της ανάγνωσης.
Οι εκδόσεις Άγρα αφιερώνουν την έκδοση αυτή στη Γαλλίδα μεταφράστρια του βιβλίου Sophie Benech, που κατά κάποιο τρόπο της είμαι και εγώ ευγνώμων για την ανάγνωσή του.

Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2014

Ξύλινο παιχνίδι από ανθρώπους με όρεξη

Με συγκινεί όταν οι άνθρωποι δεν το βάζουν κάτω και παρ' όλες τις αναποδιές συνεχίζουν χρησιμοποιώντας οξυδέρκεια και εφευρετικότητα.
Λόγος για έναν φίλο ο οποίος γνώρισε πρώτος από όλους τις επιπτώσεις της κρίσης, καθώς η διαφήμιση ήταν ίσως η πρώτη περικοπή που αποφάσισαν να κάνουν οι μεγάλες εταιρείες.
Μέσω αυτού τις γνώρισα και εγώ κι ας με άγγιξαν περαιτέρω μετά από κάποια χρόνια.
Γνωρίζοντας ότι το τελευταίο διάστημα καταπιάνεται με την κατασκευή ξύλινου παιχνιδιού που την ξεκίνησε θέλοντας απλά να κατασκευάσει ο ίδιος το δώρο σε αγαπημένο πρόσωπο, έλαβα σήμερα ένα email με όλα όσα έχει ολοκληρώσει και διαθέτει προς πώληση.
Με εντυπωσίασε η δουλειά του καθώς δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από εκείνα που παράγονται από τις μεγάλες βιομηχανίες παιχνιδιών. Αντ' αυτού, πρόκειται για μοναδικά κομμάτια, καθώς τα ξύλα διαφέρουν από παρτίδα σε παρτίδα, φτιαγμένα από καλά υλικά καθώς τα χρώματα και τα βερνίκια που χρησιμοποιούνται είναι οικολογικά (νερού) κατάλληλα για παιδικό παιχνίδι.
Έτσι λοιπόν, θέλησα να μοιραστώ μαζί σας την όρεξη αυτού του ανθρώπου και να προωθήσω τη δουλειά του σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Αφού διανύουμε την εποχή των δώρων, αφήνω κι εγώ μια έξυπνη και πρωτότυπη επιλογή δώρων από άνθρωπο σε άνθρωπο και ας μην έχει να κάνει με βιβλία!










Οι διαστάσεις και οι χρωματικοί συνδυασμοί μπορούν να προσαρμοστούν.
Εκτός από τα παραπάνω σχέδια μπορούν να πραγματοποιηθούν παραγγελίες σε ξύλινο παιχνίδι, μικροέπιπλο, διακοσμητικό ή οποιαδήποτε άλλη ανάγκη για ξύλινη κατασκευή μπορεί να έχει κάποιος.

Για περαιτέρω πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον ορεξάτο δημιουργό:
ΤΑΚΗΣ ΜΥΛΩΝΑΣ
WEBSITE          : milonastakis.wixsite.com/topatari
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ   : 2107659345
KINΗΤΟ           : 6944961865
EMAIL              : milonastakis@gmail.com

Ή μπορείτε απλά να προωθήσετε την παρούσα ανάρτηση σε πιθανούς ενδιαφερόμενους.

Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2014

Ρωτήστε με ό,τι θέλετε!

Ο Μαραμπού διάβασε ένα βιβλίο για βιβλία που για τους λόγους που περιγράφει δεν είχα μπει στον κόπο να αγοράσω. Εκείνος, προφανώς επειδή ψωνίζει κυρίως από ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία, δεν είχε τη δυνατότητα να ξεφυλλίσει και να καταλάβει. Ωστόσο, χαίρομαι που το διάβασε και διάβασα κι εγώ μέσω αυτού κάποια αποσπάσματα κι ας ήταν απογοητευτική η έκδοσή του. 















Όσοι έχετε δικό σας βιβλιοπωλείο, έχετε δουλέψει σε βιβλιοπωλείο ή περνάτε ώρες πολλές εκεί ψάχνοντας για το επόμενο βιβλίο, θα έχετε ακούσει απίστευτα πράγματα από πελάτες που απαιτούν να έχουν την καλύτερη πληροφόρηση, σχετικά (ή μη) με τον κόσμο των βιβλίων. Αυτό σκέφτηκε και η Jen Campbell και συγκέντρωσε όλες τις παράξενες ιστορίες που άκουσε ως βιβλιοπώλισσα στα βιβλιοπωλεία Edinburgh Bookshop και Ripping Yarns.
Η αρχική ιδέα υπήρξε πολύ καλή, η εκτέλεση όμως κάπως υστερεί. Θα είχε ενδιαφέρον αν συγκεντρώνονταν μόνο ιστορίες που είχαν να κάνουν αμιγώς με βιβλία και λογοτεχνία, όσο χαζές και αν ήταν. Το γεγονός ότι κάθε πελάτης βιβλιοπωλείου μπορεί να ρωτήσει ό,τι ηλίθιο του κατέβει στο κεφάλι, δεν σημαίνει ότι θα βρει δικαιωματικά και μια θέση σε ένα τέτοιο βιβλίο! 
Το Μεταίχμιο για ακόμη μια φορά παρουσίασε την εκδοτική του ανεπάρκεια και την κακόγουστη οπτική του. Ο τίτλος πρωτοτύπου είναι “Weird things customers say in bookshops”, σαφής και συγκεκριμένος. Το Μεταίχμιο επέλεξε τον τίτλο, “Είναι τρελοί αυτοί οι βιβλιοφάγοι!” και υπότιτλο “Ξεκαρδιστικές ατάκες πελατών σε βιβλιοπωλεία”, κάνοντας το βιβλίο να θυμίζει φθηνό οδηγό με ανέκδοτα για ξανθιές. Παρά την σκωπτική διάθεση που προσπάθησε να μεταδώσει ο τίτλος, είναι σχεδόν σίγουρο ότι οι βιβλιοφάγοι (που ακόμα και αν τους διαχωρίσουμε από τους βιβλιόφιλους, που αυτοί οι τελευταίοι διακρίνονται για μια εκλεκτικότητα και σιγουριά στην επιλογή των βιβλίων τους) δε θα ρωτούσαν ποτέ τόσο ανόητα πράγματα, εκτός και αν οι ιστορίες που παρουσιάζονται αφορούν πελάτες που μπήκαν όλοι τους πρώτη φορά σε βιβλιοπωλείο, οπότε η ευθύνη πέφτει αποκλειστικά στην συγγραφέα!
Νιώθω βαθιά απογοητευμένος από την αγορά αυτού του βιβλίου, ειδικά όταν το αγόρασα 9.90, σε χείριστο χαρτί (αναμενόμενο) και τις μισές του σελίδες διανθισμένες με κακόγουστα σκίτσα. Κρίμα, γιατί υπέθεσα ότι αυτό το βιβλιαράκι θα μπορούσε να μου προσφέρει λίγη απόλαυση αλλά δεν τα κατάφερε. Έτσι και εγώ όταν μπω σε βιβλιοπωλείο θα ρωτήσω: “Έχετε το βιβλίο, Είναι τρελοί αυτοί οι βιβλιοφάγοι;” – “Ναι το έχουμε!” – “Τότε, ντροπή σας!!”

Ακολουθούν μερικά αποσπάσματα, τα πιο λογοτεχνικά.

ΠΕΛΑΤΙΣΣΑ (προς τη φίλη της): Τι είναι αυτός ο τομέας Λογοτεχνικής κριτικής; Είναι για βιβλία που γκρινιάζουν για άλλα βιβλία;

ΠΕΛΑΤΗΣ: Πού έχετε τον Άμλετ; Ξέρετε, να ζει κανείς ή να μη ζει; Στη φιλοσοφία;

ΠΕΛΑΤΙΣΣΑ (Κρατάει ένα αντίτυπο του βιβλίου των Weight Watchers στο ένα χέρι και ένα αντίτυπο των Αγώνων της πείνας στο άλλο): Ποιο από τα δυο θα μου συστήνατε για γρήγορο αδυνάτισμα;

ΠΕΛΑΤΗΣ: Τι το τόσο σπουδαίο είχε ο Μεγάλος Γκάτσμπι τέλος πάντων; Ήταν σούπερ ήρωας ή κάτι τέτοιο;

ΠΕΛΑΤΗΣ: Έχετε κανένα βιβλίο υπογεγραμμένο από συγγραφείς που είναι στα τελευταία τους; Θα ήθελα να επενδύσω σε τέτοια βιβλία.

ΠΕΛΑΤΗΣ (κρατώντας ένα αντίτυπο του Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόυς): Γιατί είναι τόσο μεγάλο αυτό το βιβλίο; Υποτίθεται πως εκτυλίσσεται σε μία και μόνο μέρα, έτσι δεν είναι; Πόσα μπορούν να συμβούν σε έναν άνθρωπο μέσα σε μία μέρα που να χρειάζεται τόσες σελίδες για να τα περιγράψεις; Ας πάρουμε για παράδειγμα εμένα, ξυπνάω, τρώω πρωινό, πάω στη δουλειά, γυρίζω στο σπίτι... άντε να πάω και για ένα ποτό και τέλος! Δεν γεμίζουν όλα αυτά τις σελίδες ενός βιβλίου!

ΠΕΛΑΤΗΣ (αγοράζοντας ένα αντίτυπο των Ταξιδιών του Γκιούλιβερ): Σκέφτομαι να ταξιδέψω, έτσι έλεγα να διαβάσω αυτό το βιβλίο για να πάρω ιδέες για μέρη. Ο τύπος έχει πάει σε απίθανα σημεία του πλανήτη, έτσι δεν είναι;

Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2014

Βιβλιοπερίπτερα


Πίσω ακριβώς από την Εθνική Βιβλιοθήκη λίγα μέτρα πιο πέρα από την Πολιτεία, Ασκληπιού και Ακαδημίας, βρίσκεται ένα περίπτερο που δεν ξέρω πώς, οι ιδιοκτήτες του είχαν την έξυπνη ιδέα να βγάλουν δίπλα από τα ψυγεία πάγκους με μεταχειρισμένα βιβλία. Ιδέα που προφανώς βρήκε ανταπόκριση καθώς βρίσκεται σε ένα τόσο κεντρικό σημείο πέρασμα για τους Αθηναίους. Σιγά σιγά οι πάγκοι με τα βιβλία αυξάνονται, το ίδιο κι ο κόσμος που το περιτριγυρίζει. Βρήκα κι εγώ ευκαιρία να αγοράζω βιβλία σε πολύ καλές τιμές και αφορμή για γρήγορο χάζεμα καθώς ανεβοκατεβαίνω την Ακαδημίας είτε βιαστική και αργοπορημένη είτε χαλαρή με διάθεση για βόλτα.
Σαν να έπεσε σύρμα στα περίπτερα των Αθηνών κι αρχίζουν ένα ένα να εμφανίζουν βιβλία δίπλα σε εφημερίδες και περιοδικά. Βιβλία μεταχειρισμένα, παλιές και νέες εκδόσεις σε εξαιρετικά καλές τιμές.
Κίνηση που εμείς οι βιβλιόφιλοι και ειδικά όσοι αρέσκονται να σουλατσάρουν πεζοί τους δρόμους των Αθηνών υποδεχόμαστε με ενθουσιασμό.

Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2014

Αρχειακή πολιτική σε μια χώρα δίχως πολιτική


Δεν θα μιλήσω για τον άδικο χαμό ενός σπουδαίου συγγραφέα ούτε για όλα τα υπόλοιπα δυσάρεστα που συμβαίνουν και πάντα συνέβαιναν σε αυτή την χώρα, σε αυτόν τον πλανήτη εξαιτίας της απερισκεψίας των ανθρώπων και κυρίως εκείνων που κυβερνούν.
Θα αναφερθώ σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση που ξεκίνησε η Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών. Συζήτηση με θέμα "Αρχειακή πολιτική και εθνική κουλτούρα", έναυσμα είναι η απόκτηση του αρχείου Καβάφη από το Ίδρυμα Ωνάση. Απόκτημα που εκφράζει την ανικανότητα της πολιτείας για συγκρότηση και ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού της, ανικανότητα που σπεύδουν να καλύψουν ιδιωτικά ιδρύματα, χωρίς ανιδιοτέλεια.
Η δίωρη και πλέον συζήτηση των προσκεκλημένων ακαδημαϊκών αναφέρεται σε βασικές έννοιες όπως αρχειακή έρευνα, ανοιχτό και κλειστό αρχείο. Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στο κίνδυνο να γίνει το αρχείο ένα μουσειακό είδος με φετιχοποίηση της πληροφορίας ή ένα νεκροταφείο εγγράφων. Ακούστηκαν λόγια σπουδαίων ονομάτων όπως του Ηλιού που αναφερόταν σε συνταγματικό δικαίωμα του πολίτη η πρόσβαση στα Ιστορικά Αρχεία και για άλλη μια φορά μνημονεύθηκε ο Μάνος Χαριτάτος ο οποίος πρώτος έκανε πράξη την έννοια του ανοιχτού αρχείου στο αρχείο που ο ίδιος συγκρότησε με όρεξη και μεράκι με σκοπό την αξιοποίηση του, δηλαδή με σκοπό να δοθεί στην έρευνα. Βέβαια κλειστό, όπως πολύ σωστά αναφέρθηκε, είναι και το αρχείο που δεν έχει προσωπικό και κυρίως κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό που θα ταξινομήσει τα τεκμήρια και θα τα καταστήσει προσβάσιμα στον ερευνητή. 
Το αρχείο είναι στενά συνδεδεμένο με την ιστορία και τη γνώση και όχι τόσο με την ψυχαγωγία όπως μπορεί να συνδεθεί μία βιβλιοθήκη. Συνεπώς, δεν αφορά τόσο το ευρύ κοινό όσο ένα ειδικό κοινό. Για τον λόγο αυτόν η παρούσα συζήτηση απευθύνεται σε ένα κοινό που χρησιμοποιεί ή διαχειρίζεται αυτά τα ιδιαίτερα τεκμήρια κομμάτια ιστορίας του παρελθόντος που αναπόφευκτα συνδέονται με το παρόν και το μέλλον. Γεγονός που αντικατοπτρίζεται από τον μικρό σε αριθμό ατόμων που παρακολούθησαν τη συζήτηση που όμως, λαμβάνοντας υπόψη τις ερωτήσεις, είχε απόλυτη επίγνωση του θέματος.
Ωστόσο, επιβάλλεται να την παρακολουθήσουν και να τη γνωρίσουν και εκείνοι που καλούνται να λάβουν σημαντικές αποφάσεις, εξαιτίας των θέσεων που κατέχουν σε οργανισμούς και επιχειρήσεις, για τη μοίρα του αρχειακού υλικού που έχει παραχθεί, χωρίς απαραίτητα να γνωρίζουν την αξία του.

Εύχομαι αυτή να είναι μία αρχή συζητήσεων περί αρχειακής πολιτικής και κουλτούρας την οποία θα διαδεχθούν και άλλες συζητήσεις στις οποίες θα ακουστούν απόψεις όχι μόνο ακαδημαϊκών αλλά και επαγγελματιών του χώρου.
Και φυσικά εύχομαι τις συζητήσεις να τις ακολουθήσουν πράξεις.

Η συζήτηση έλαβε χώρα στο κτήριο της ΣΓΤ την 1 Δεκεμβρίου του 2014 και μπορείτε να την παρακολουθήσετε εδώ (τα πρώτα 35' είναι διαφημίσεις).