Κυριακή 20 Μαΐου 2012

Τα παλιά συρτάρια


Με αφορμή προηγούμενης ανάρτησης με ένα άρθρο του Κ. Ουράνη, έφτασα - με την πολύτιμη βοήθεια του Χαράλαμπου Γιαννακόπουλου στο βιβλίο Αποχρώσεις. Εκεί λοιπόν, κάπως άτσαλα θαρρώ, συγκεντρώνονται τα αρθράκια που είχε δημοσιεύσει. Νιώθω τυχερή που εντόπισα το βιβλίο στα ράφια της βιβλιοθήκης, μιας που έχει από καιρό εξαντληθεί. Ψάχνοντας – για τι άλλο – τα άρθρα του που αναφέρονται, σχολιάζουν και δίνουν πληροφορίες για τη βιβλιοπαραγωγή της εποχής του, έπεσα πάνω σε ένα άρθρο που μου θύμισε την οδύνη και την ηδονή των αναμνήσεων που φυλάσσονται-στοιβάζονται στα προσωπικά μας αρχεία. Το μοιράζομαι:  

«Μη βάζετε ποτέ σε τάξη τα παλιά συρτάρια, όπου κείτονται παλιά χαρτιά, σωρευμένα από χρόνια! Μην τ’ αγγίζετε! Κοιμάται, μέσα κει, μια βασκανία που μπορεί να σας είναι θανάσιμη.
Τα παλιά συρτάρια είναι σαν τα παλιά μπουκάλια, τα ξεχασμένα σ’ άχρηστα κι αραχνιασμένα ράφια, τα μισογεμάτα θολά και γλοιώδη υγρά με μυστηριώδη χρώματα – που δε θυμάστε πια αν είταν αρώματα ή δηλητήρια. Ναι, δεν πρέπει να τ’ αγγίζετε…
Νομίζετε πως κλείνουν πράγματα που σας ανήκουν, που αποτελούν μέρος του εαυτού σας. Τι πλάνη! Τα πράγματα αυτά όχι μόνο σας είναι ξένα, αλλά σχεδόν πάντα κ’ εχθρικά. Ναι, υπήρξαν κάποτε χρόνια σας και στιγμές σας, περιστατικά και πράξεις σας, αλλά που τ’ αφήσατε… Κ’ εκείνα έμειναν, ενώ εσείς τα προσπεράσατε και γι’ αυτό, φυλακισμένα, ξεχασμένα σας κρατούν κακία και μηρυκάζουν εκδίκηση.
Κάτω από το σωρό τους είναι κουλουριασμένες, σα φίδια κάτω από πέτρες, παλιές τύψεις έτοιμες να δαγκάσουν κ’ οι παλιές ευτυχίες θα τριφτούν στα χέρια σας σαν ξερά φύλλα χωρίς άρωμα. Κανένα ιερογλυφικό δε θα σας φανεί πιο μυστηριώδες από τη βιαστική σημείωση που θα πέσει στα μάτια σας – τη γραμμένη ωστόσο κάποτε από το ίδιο σας το χέρι. Και, βλέποντας να χαμογελάει ακόμα σε μια φωτογραφία μια γυναίκα που είταν κάποτε δική σας και πια δεν είναι, που έμεινε ωραία, ενώ εσείς γεράσατε, θα νιώσετε να σας πληγώνει το χαμόγελο αυτό σαν πρόκληση και σαν ειρωνεία…
Ω, ναι! Αφήστε τα όπως είναι τα παλιά συρτάρια, τα γεμάτα παλιά, ξεθωριασμένα χαρτιά… Ένας άλλος, ένας ξένος, θα ‘βρισκε μέσα κει, ζωντανή, μια ολόκληρη ζωή – τη ζωή σας. Ο ίδιος όμως εσείς δε θα βρείτε παρά σκόνη και λήθη και θλίψη θανάτου – ενός θανάτου απείρως παγερότερου από το φυσικό θάνατο. Γιατί θα δείτε νεκρό στη ζωή ακόμα τον εαυτό σας, την ψυχή σας, την ιστορία της ψυχής σας – κι όλα τα περασμένα σαν να μην είναι τίποτ’ άλλο από ένας σωρός άχρηστα και ακατανόητα και σε σας τον ίδιο χαρτιά…»  

3 σχόλια:

Μαραμπού είπε...

Θυμίζει έντονα Φερνάντο Πεσσόα, "Το βιβλίο της ανησυχίας" (τον πρώτο τόμο, γιατί τον δεύτερο δεν τον έχω διαβάσει, αν και δεν αμφιβάλλω καθόλου ότι θα θύμιζε και τον δεύτερο!).
Απανωτές οι αναρτήσεις σου τώρα τελευταία! Καλή συνέχεια.

Μαραμπού είπε...

Τεκμηριώνω με μερικά αποσπάσματα:

"[...] Συναντώ μερικές φορές,στη συνηθισμένη αταξία των λογοτεχνικών μου συρταριών, χαρτιά γραμμένα από μένα πριν από δέκα, πριν από δεκαπέντε χρόνια, ίσως και περισσότερα. Και πολλά από αυτά μου φαίνονται ότι ανήκουν σε κάποιον ξένο. Δεν με αναγνωρίζω σε αυτά. Κάποιος τα έγραψε, και ήμουν εγώ. Τα αισθάνθηκα εγώ, αλλά σαν σε κάποια άλλη ζωή, από την οποία ξύπνησα τώρα σαν από το όνειρο κάποιου άλλου".

"[...] αναγνωρίζω πως είμαι ο ίδιος που ήμουν. Και δεδομένου ότι αισθάνομαι σήμερα πως έχω κάνει μεγάλη πρόοδο σε σχέση με αυτό που υπήρξα, αναρωτιέμαι πού είναι η πρόοδος, αν ήμουν τελικά ο ίδιος με αυτό που είμαι σήμερα."

"[...] Άλλες φορές πάλι βρίσκω κάποια κείμενα που δεν θυμάμαι να τα έχω γράψει - γεγονός που δεν αρκεί για να με κάνει να τα χάσω - αλλά που δεν θυμάμαι καν να είμαι ικανός να τα έχω γράψει - γεγονός που με τρομάζει. Μερικές φράσεις είναι μιας άλλης ιδιοσυγκρασίας. Είναι σαν να ξανάβρισκα μια παλιά φωτογραφία, αναμφίβολα δική μου, μ'ένα διαφορετικό παράστημα, με άγνωστα χαρακτηριστικά - αλλά που είναι αναμφισβήτητα δική μου, τρομαχτικά εγώ."

librarian είπε...

Γεια σου Μαραμπού. Η γραφή του Ουράνη είναι αρκετά διαφορετική από του Πεσσόα. Ωστόσο, χαίρομαι που το άρθρο υπήρξε αφορμή για να φέρεις στη μνήμη σου ένα αγαπημένο βιβλίο.
Καλή συνέχεια σε ό,τι κάνεις.