Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011

Ό,τι

«Ό,τι» είναι το τίτλος της έκθεσης που παρουσιάζεται και θα παρουσιάζεται έως την 1 Μαΐου 2011 στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Μέγαρο Σταθάτου, Β. Σοφίας & Ηροδότου 1, Αθήνα). «Ό,τι: η τέχνη του βιβλίου στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών» (ΑΣΚΤ) είναι ο πλήρης τίτλος, τίτλος και επεξηγηματικός υπότιτλος.
Ανταποκρινόμενη στους εκτός Αθηνών φίλους, αισθάνομαι λίγο σαν ρεπόρτερ που πρέπει να δώσει εικόνα και περιεχόμενο. Βλέπω, λοιπόν, και με τα δικά μου μάτια αλλά και με άλλων για να βάλω σε λόγια πληροφορίες και εντυπώσεις.
Το Μέγαρο Σταθάτου είναι παλιό αρχοντικό σπίτι και κρατάει τον αέρα του παλιού σπιτιού με τις ψηλές οροφές, τα ξύλινα πατώματα, τα διακοσμημένα πλακάκια, το φως που μπαίνει από τζαμαρία, την στριφογυριστή τριζάτη σκάλα. Του ταιριάζει η καλλιτεχνική βιβλιοέκθεση γάντι.
Το ό,τι της έκθεσης πάει στα αποθέματα, σχεδιάσματα, εικόνες, αποτυπώματα, τυπώματα, που παντρεύονται και μπερδεύονται με σελίδες, λέξεις, βιβλία, χαρτοδιπλώματα του Εργαστηρίου της Τέχνης του Βιβλίου της Σχολής Καλών Τεχνών (σήμερα έχει διευρύνει το περιεχόμενό του και αλλάξει το όνομά του σε Εργαστήριο Γραφικών Τεχνών-Τυπογραφίας, και Τέχνης του Βιβλίου). Το Εργαστήρι ιδρύθηκε το 1939 από τον χαράκτη Γιάννη Κεφαλληνό, καθηγητή αυτής της τέχνης, γεννημένο στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και σπουδαγμένο στο Παρίσι. Διαβάζω στον τοίχο και στο πολύπτυχο, ελληνικά και αγγλικά, ότι ο Κεφαλληνός «ονειρευόταν» όλα τα έντυπα της καθημερινής μας ζωής, και έβαζε και το εισιτήριο του τότε τραμ μέσα, «να είναι έργο τέχνης για την αισθητική διαπαιδαγώγηση του κοινού». Και αμέσως αυτόματα μου έρχεται στο νου η σειρά των χαρτιών που καλούμαστε να συμπληρώνουμε όλο και συχνότερα και λαμβάνουμε: υπεύθυνες δηλώσεις, αιτήσεις, βεβαιώσεις, δηλώσεις, φορολογικές και άλλες. Χαρτιά ανύπαρκτης αισθητικής αξίας, πρόχειρα, βρωμόχαρτα φτιαγμένα να μας δημιουργούν αποστροφή και πίεση. Θα μπορούσε και εκεί να έχουμε κάτι καλύτερο.
Αναφέρω τους καθηγητές χαρακτικής καθώς η χαρακτική με την πολλαπλασιαστική της δύναμη συνδέεται στενά με το βιβλίο, τόσο από την πλευρά της τεχνικής όσο και από την πλευρά της εικονογράφησης. Δίδαξαν οι Κώστας Γραμματόπουλος, Γιάννης Παπαδάκης, Θανάσης Εξαρχόπουλος και σήμερα η Λεώνη Βιδάλη.
Η έκθεση σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε κατά κύριο λόγο από τον πληθυσμό της ΑΣΚΤ φοιτητές, απόφοιτους, υπότροφους. Εκείνη την ώρα είχε και τον κόσμο της, ομάδες παιδιών και μοναχικούς ενήλικες.
Η αίθουσα μπαίνοντας δεξιά είναι σχεδόν αποκλειστικά αφιερωμένη σε μια ξεχωριστή έκδοση, σταθμό στην πορεία της ελληνικής τυπογραφικής τέχνης, Δέκα λευκαί λήκυθοι του Μουσείου Αθηνών, που διεκδικεί τον τίτλο του τελειότερου βιβλίου. Χρειάστηκαν τρία χρόνια δουλειάς, από το 1953 έως το 1956 για να ολοκληρωθεί και υπήρξαν στιγμές που η πίστη πως θα κυκλοφορούσε αδυνάτιζε επικίνδυνα. Ένα βιβλίο τέχνημα, μαρτυρία ομορφιάς της ζεύξης δημιουργικών συστατικών. Στο ισόγειο παίζει και ένα βίντεο με συνεντεύξεις.
Μετά συνεχίζει στον πρώτο όροφο. Στο κεφαλόσκαλο περιμένει τον επισκέπτη οπτικό υλικό σε οθόνες και στα δωμάτια κυκλικά σε λιτές και φωτεινές προθήκες και στους στρογγυλεμένους τοίχους που υπερισχύει το λευκό χρώμα περπατάνε σύγχρονες προτάσεις, εκδοχές, καλλιτεχνικές υποθέσεις, σχήματα, μείξεις τεχνικών και τεχνοτροπιών βιβλίων για μικρούς και μεγάλους. Από το κέντρο κάθε χώρου οι επισκέπτες μπορούν να δουν μια ταπετσαρία ως ένα σύνολο μα πλησιάζοντας ανακαλύπτουν λεπτομέρειες που μαρτυρούν κέφι και φαντασία. Γράμματα ζωγραφιές, αταξίες, χιούμορ, αναποδογυρίσματα, λεπτόλογα σχέδια, ανέμελες πινελιές, άλλα βιβλία.
Το οκτασέλιδο φυλλάδιο διπλωμένο ανορθόδοξα, ο κατάλογος που τα περιέχει όλα 25€, δεν τον πήρα και τώρα μετανιώνω οικτρά αλλά αν τον είχα αγοράσει πάλι θα τρωγόμουν, τι κακό και αυτό…

4 σχόλια:

Άστρια είπε...

Πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα η έκθεση. Μπαίνει στη λίστα καθώς και το .."25ευρωπρόγραμμά" της:)

Έίναι πάντως απίθανα τα θέματα που βρίσκουν οι βολτίτσες γύρω από τα βιβλία αλλά και ο τρόπος που τα αναπτύσσουν.. αυτό σκεφτόμουνα διαβάζοντας τις δύο τελευταίες αναρτήσεις που έχασα και τις είδα τώρα.
Το κόψιμο των φύλλων ένα πρωτότυπο θέμα, βέβαια σχεδόν εφιάλτης θα έλεγα..
Κι εκείνη η κουβερτούρα του βιβλίου που κατέληξε στο υστερόγραφο να συνδυάζεται γλυκά με τη σοκολάτα της ζαχαροπλαστικής..!!!:))

Εlli, Librarian, φιλιά πολλά:)

Elli είπε...

Άστρια μας πολύ σε ευχαριστούμε μα πολύ! Χμ ένα τσίμπημα νιώθω για τον κατάλογο του ό,τι αλλά έχω πει στον ευαυτό μου να είμαι δυνατή και να μην υποκύπτω σε όλους τους πειρασμούς.
Χαιρόμαστε που σου αρέσουν τα βιβλιοθέματα.
Καλό μήνα!!

librarian είπε...

Καλημέρα και καλό μήνα και από μένα.
Με προβλημάτισες λέγοντας το τελειότερο βιβλίο... τελειότερο ως προς τι; Δυστυχώς δε γνωρίζω κάτι γι' αυτό το βιβλίο που αναφέρεις (Δέκα λευκαί λήκυθοι του Μουσείου Αθηνών), του πότε είναι και ποιος ο τυπογράφος;
Νομίζω ότι θα άξιζε ο κατάλογος αν και ακριβός.
Φωτογραφίες δεν έβγαλες, ε; κρίμαααα...
Δηλ. η έκθεση περιέχει χαρακτικά που κοσμούν βιβλία;
Εεε γιατί δεν είναι ωραίο να είσαι βιβλιορεπόρτερ!
Όπως και να έχει σε ευχαριστώ για την άμεση ανταπόκριση.
Βέβαια θα είναι καιρό η έκθεση οπότε ίσως, λέω ίσως, και να την προλάβω!

Elli είπε...

Τελειότερο καλλιτεχνικά, σχεδιαστικά, εκτυπωτικά, με χαρτί ξεχωριστής ποιότητα φτιαγμένο όλο από το Εργαστήρι αυτό της ΑΣΚΤ. Βιβλίο ορόσημο του ελληνικού βιβλίου.
Φωτογραφίες δεν επιτρέπονται αν και ήταν πειρασμός. Ο κατάλογος αξίζει στα σίγουρα αλλά πρέπει να το προγραμματίσω και να κόψω από κάπου αλλού.
Χαρακτικά που κόσμησαν βιβλία που κυκλοφόρησαν και χαρακτικά προτάσεις/εργασίες φοιτητών που δεν κυκλοφόρησαν μαζικά, έμειναν ιδέες.
Πολύ το εύχομαι και το ελπίζω να προλάβεις να την δεις librarian με τα μάτια σου.