Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011

Για τα αφτιά των βιβλίων

Έχουν τα βιβλία αφτιά; Αμ, δεν έχουν; Έχουν σύμφωνα με έκφραση-ορολογία που περιγράφει ένα κατασκευαστικό χαρακτηριστικό τους. Δεν αναφέρεται η χρήση αυτή του αφτιού στα λεξικά.
Δεν έχουν όλα τα βιβλία αφτιά. Εκείνα, όμως που έχουν θεωρούνται πιο περιποιημένα, πιο προσεγμένα. Αυτονόητο είναι πως δεν έχουν οι δερματόδετοι και χαρτόδετοι τόμοι, τα περιοδικά, οι εγκυκλοπαίδειες και τα λεξικά
Τα αφτιά είναι πάντα δυο, ένα εμπρός και ένα πίσω. Δεν γίνεται να υπάρχει ένα. Ποτέ δεν έχω συναντήσει μόνο ένα βιβλιοαφτί. Διπλωμένο το εξώφυλλο, μια λωρίδα συνέχειάς του προς τα μέσα, η ζώνη χαρτιού γίνεται να είναι στενότερη ή φαρδύτερη. Μια εκδοχή της είναι δυνατόν να πιάνει σχεδόν όλο το εξώφυλλο παρά κάτι. Μπορεί αυτό το διπλωμένο να είναι κενό, άγραφο. Απλά να κάνει το εξώφυλλο πιο στέρεο. Είναι πιο συνηθισμένο στα αφτιά να παρέχονται πληροφορίες για τον συγγραφέα, την υπόθεση του ανά χείρας βιβλίου, τίτλους άλλων έργων του συγγραφέα ή ακόμα και άλλους τίτλους των εκδόσεων. Στο μπροστινό αφτί αναγράφεται σύντομο βιογραφικό του συγγραφέα, πού και πότε γεννήθηκε, τι σπούδασε, τι έκανε, τι έγραψε, γιατί ξεχώρισε, συχνά φιγουράρει και φωτογραφία πορτραίτο του. Στο πίσω υπάρχει η εργογραφία του συγγραφέα, ή αν είναι ξένος τι κυκλοφορεί σε ελληνική μετάφραση. Ή μπορεί να παρατίθενται τίτλοι του εκδοτικού οίκου, ενέργεια προώθησης ή οι τίτλοι των υπό έκδοση, ενέργεια ανακοίνωσης και ενημέρωσης.
Πολλά βιβλία σκεπάζονται με ένα επιπρόσθετο κάλυμμα, την κουβερτούρα, που αγκαλιάζει το εξώφυλλο. Προστατεύει τα βιβλία από τις φθορές αλλά το ίδιο υπόκειται σε ταλαιπωρίες. Σκίζεται, τσαλακώνεται, κουρελιάζεται. Οι σχετικές πληροφορίες μπορεί να είναι στα αφτιά του καλύμματος. Αυτό σημαίνει ότι όταν το κάλυμμα καταστραφεί και αποχωριστεί από το βιβλίο, οι πληροφορίες που κουβαλά, χάνονται.
Ακόμα, τα αφτιά χρησιμεύουν και σαν σελιδοδείκτες, όταν το βιβλίο δεν ξεπερνά τις 200-250 σελίδες. Το μπροστινό αφτί πιάνει τις 100-125 σελίδες και το πίσω τις υπόλοιπες, σημάδι σε ποιο σημείο έχε φτάσει ο αναγνώστης.
Τα βιβλιοαφτιά έχουν την χάρη τους, ανήκουν στην παράδοση του βιβλίου, του χαρίζουν. Από την άλλη, σήμερα στην πράσινη εποχή της οικολογίας, ίσως να περισσεύουν, να ξοδεύουν χαρτί, δέντρα, δάση που μας τελειώνουν.

***
Ακούω από άλλους επισκέπτες στο παζάρι της Κλαυθμώνος ότι τις απογευματινές ώρες, κυρίως του Σαββατοκύριακου, γίνεται το αδιαχώρητο, το έλα να δεις, το καλό το στριμωξίδι.
Ακόμα, ακούω ότι οι εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, στην οδό Ζωοδόχου Πηγής νομίζω, ξεπουλάνε με όλη την σημασία της λέξης, δηλαδή υπάρχει πάγκος με παιδικά που προσφέρονται προς 0,50 λεπτά. Δεν πήγα αλλά βέβαια είδα στον κατάλογο ορισμένα που πολύ θα ήθελα (και το έχω παρακάνει με τις ευκαιρίες!), όπως για παράδειγμα μερικοί τίτλοι από την σειρά Bιβλιοθήκη Umberto Eco, όχι όλοι, ένας δυο για συμπλήρωμα.

Τέλος της πρώτης ανάρτησης του δεύτερου μήνα του 2011!

13 σχόλια:

roadartist είπε...

Kαλησπέρα Έλλη! Υπάρχει κάπου online ο κατάλογος ή περισσότερες πληροφορίες για τις διαθέσιμες προσφορές από τα Ελληνικά Γράμματα;

librarian είπε...

Την καλησπέρα και από εμένα που είμαι εδώ και ας μην πολυφαίνομαι. Όντως περνάν οι μήνες και δεν έχω αξιωθεί να γράψω μια ανάρτηση. Στοίβες τα διαβασμένα και τα αδιάβαστα βιβλία και εδώ δεν έχω πει τίποτα.
Μακριά από όλα τα κακά αλλά και τα πολλά καλά της Αθήνας, διαβάζω τις αναρτήσεις σου και ζηλεύω ή... χαίρομαι που με όλες αυτές τις προσφορές δεν είμαι εκεί για να θέλω να αγοράσω περισσότερα (λέμε τώρα). Βέβαια οι βιβλιοβόλτες στα πέριξ των Αθηνών είναι μια νοσταλγία.
Θα συμφωνήσω με τα σχόλια της προηγούμενης ανάρτησης και θα πω και εγώ ότι τα αθηναϊκά μπλογκς μας βοηθάν να μη χάνουμε τελείως την επαφή στην εξορία της επαρχίας. Φυσικά και το μπλογκ της καλλιτέχνιδας είναι ένα από αυτά.

Κι εγώ θεωρώ τα βιβλία με αφτιά ποιο περιποιημένα από τα άλλα. Και φυσικά απίστευτα χρηστικά αφού πάντα τα χρησιμοποιώ ως σελιδοδείκτη. Τυχαίνει να έχω άπειρους σελιδοδείκτες αλλά ποτέ κανέναν δίπλα μου όταν τον χρειάζομαι.
Η κουβερτούρα η αλήθεια είναι ότι δε μου αρέσει καθόλου. Σχεδόν πάντα μου καταστρέφεται όσο και αν θέλω να την προσέχω.

Το ξεπούλημα των Ελληνικών Γραμμάτων είναι κάτι σαν την τελευταία σελίδα της ιστορίας αυτού του εκδοτικού οίκου. Δυστυχώς.

Άστρια είπε...

Πράγματι προστατεύουν, όμως όταν διαβάζω το βιβλίο τα βγάζω, ίσως γι' αυτό δεν τα χρησιμοποίησα για σελιδοδείκτη:)
Τα θέματα πάντα γύρω από το βιβλίο αληθινά με έμπνευση.. πού τα σκέφτεστε;!:)
Κρίμα για τα Ελληνικά Γράμματα, έχουμε ξαναμιλήσει γι' αυτό με σας και με τη roadartist.. δεν ήξερα ότι ξεπουλάνε στη Ζωοδόχο Πηγή.. θα περάσω.
(και πάντα ευχαριστιέμαι την βολτούλα μου εδώ, μια από τις οάσεις μας..:)

Elli και Librarian, σας φιλώ
καλό βραδάκι:)

Μαρία Δριμή είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσα περιγραφή της ανατομίας και φυσιολογίας των αυτιών του βιβλίου.
Να καταθέσω μια πρόταση επόμενης ανάρτησης. Κάτι σαν απορία και σαν κραυγή διαμαρτυρίας: μπορείς να μου εξηγήσεις τη σκοπιμότητα των άκοπων βιβλίων; Εκείνων δηλαδή που τα παίρνεις με τις σελίδες ενωμένες πάνω ή και στο πλάι και πρέπει να παιδεύεσαι με χαρτοκόπτες και μαχαίρια;
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα κάθε επίσκεψη στο ιστολόγιό σου, Έλλη...

aerostatik είπε...

και οι τοιχοι έχουν αυτιά...

Elli είπε...

Roadartist καλή εβδομάδα! Ναι, βλέπω ότι αν "γκουγκλάρεις" Ελληνικά Γράμματα εξακολουθεί να υπάρχει η ιστοσελίδα, πολύ λειτουργική μάλιστα.
Θυμίζω ότι διατίθενται από: Ζωοδόχου Πηγής 21 & Τζαβέλλα 1, 106 81 Εξάρχεια, τηλ.: 210 3302033, fax: 210 3817001
Καλά που είναι να σε νιώθουμε...

Librarian και βέβαια είσαι κοντά, το δίκτυο καταργεί τις αποστάσεις δεν λένε άλλωστε; Ώστε είσαι άνθρωπος των βιβλιοαφτιών και όχι του καλύμματος... Τα Ελληνικά Γράμματα ιδρύθηκαν το 1957, αυτά για τις συνέχειες και ασυνέχειες, τις προσπάθειες στα εκδοτικά.

Άστρια με τα καλά σου λόγια σε χαιρετούμε από κοντά, σε χαιρετούμε από μακριά και πάντα με αγάπη.

Μαρία Δρίμη το έχω, το έχω το θέμα των κομμένων σελίδων! Η επόμενη ανάρτηση σου είναι αφιερωμένη!

Elli είπε...

aerostatic οι ειδήσεις μαθαίνοται, οι κακές λίγο περισσότερο θα έλεγα. Εμείς πιστεύουμε ΠΟΛΥ και στις καλές!

Μαραμπού είπε...

Πολύ σωστά τα είπες Elli, σε ΑΚΟΥΣΑΜΕ με προσοχή!

Κατά την γνώμη μου, τα αφτιά του βιβλίου είναι παντελώς άχρηστα. Σαν ένας εκφυλισμός κατά την πορεία της Γουτεμβεργιανής εξέλιξης (πρβλ. Δαρβινική εξέλιξη)!

Δεν αρνιέμαι ότι τα έχω χρησιμοποιήσει και γω με όλους τους τρόπους που περιέγραψες, ωστόσο δε μου προσθέτουν τίποτα παραπάνω - απ' την άλλη, ούτε και αφαιρούν κιόλας.

Θυμάμαι ένα απόσπασμα μιας συνέντευξης που έδωσε ο Ίαν Ράκνιν όπου έλεγε, ότι οι περισσότεροι αναγνώστες αν δουν τον συγγραφέα των αγαπημένων τους βιβλίων στον δρόμο, το πιθανότερο είναι να μην τον αναγνωρίσουν. Ναι μεν ο συγγραφέας κινείται πολλές φορές στο παρασκήνιο αλλά, καλό θα είναι να έχουν και μια ιδέα για το πώς είναι η φυσιογνωμία του.

Έτσι λοιπόν, οι φωτογραφίες των συγγραφέων ακόμα κι αν δεν φιγουράρουν στα αφτιά (και γιατί να γίνεται αυτό άλλωστε;) των βιβλίων, αποτελούν νομίζω, πρόοδο στην εξέλιξη της ανάγνωσης. Για να μην μπερδεύουν τον Νίτσε με τον Αγάθωνα και τανάπαλιν.

Η κουβερτούρα είναι ένα αισχρό μαρκετινίστικο προιόν που πετάω χωρίς δεύτερη σκέψη. Πάντα κρύβεται από κάτω του, ένα προσεγμένο και αναπάντεχα καλαίσθητο εξώφυλλο που σε κάνει να απορείς γιατί ντρέπονται γι' αυτό. Άσε που, στην σκέψη ότι, η κουβερτούρα μπορεί να αυξήσει την τιμή του βιβλίου έστω και δέκα σέντς, με πιάνει ρίγος!

Μόλις πήρε το μάτι μου μια, κολλημένη σαν βδέλα πάνω σ' ένα βιβλίο στο ράφι δίπλα μου. Πάω να την καταστρέψω. Σσσσ, δεν ακούω τίποτα...

Γιάννης Πλιώτας είπε...

Τα αυτιά σίγουρα χρειάζονται σε ένα λογοτεχνικό βιβλίο. Εκτός από το χώρο που δίνουν για βιογραφικό, φωτογραφία συγγραφέα, απόσπασμα, το κάνουν να ξεχωρίζει από τα σχολικά ή φυλλάδια κλπ.
Συνήθως είναι πλατύτερα σε βιβλία με πολλές σελίδες, μιας και οι αναγνώστες τα χρησιμοποιούν ως σελιδοδείκτες.
Προφανώς δεν τίθεται θέμα οικολογικής σπατάλης, μετά θα έπρεπε να γίνουν και μικρότερες οι γραμματοσειρές για να γλιτώνουμε σελίδες. Για όποιον ενδιαφέρεται, υπάρχει η βέλτιστη οικολογική λύση, το e-book.
Ακόμα μία ενδιαφέρουσα ανάρτηση!

Elli είπε...

Μαραμπού γεια και χαρά! Πολύ με έκανες να γελάσω με την αφτιολογία σου, ναι μεν αλλα...
Με την κουβερτούρα σε βρίσκω extreme κάπως, να της επιτίθεσαι πριν καταστραφεί από μόνη της! Και εγώ δεν τις συμπαθώ ειδικά, δεν ξέρεις πώς να τις πιάσεις, γλιστράει το βιβλίο από κάτω. Με εκνευρίζουν και τις βάζω διπλωτά στο πίσω μέρος του βιβλίου, γιατί έτσι κυκλοφόρησαν μαζί... Νομίζω κιόλας ότι γενικά δεν τις συμπαθούμε εδώ σημάδι ότι δεν της έχουμε βρει και όνομα δικό της (κουβερτούρα παραπέμπει κυρίως στην σοκολάτα) και είναι ελληνιποίηση εκ του γαλλικού.

Γιάννη Πλιώτα ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΫΜΕ για το γενναιόδωρο κλείσιμο του σχολίου σου! Είναι κουβέντα που δεν έχουμε πολυκάνει το ηλεκτρονικό βιβλίο, και οικολογικό και πολλά άλλα, καλή ιδέα. Σηκώνω το μπαλάκι και δεσμεύομαι...

Μαραμπού είπε...

Μιας και όλοι προτείνετε μια μελλοντική ανάρτηση, ας προτείνω και γω ένα θέμα προς μελέτη και συζήτηση, αν και ομολογώ είναι κάπως άχαρο και δεν επιδέχεται μελέτη σε βάθος.

Γιατί όταν διαβάζουμε στον ήλιο λυγίζουν οι σελίδες και "σκεβρώνει" το σώμα του βιβλίου;; Είναι πολύ εκνευριστικό, νιώθω το βιβλίο να λιώνει γύρω από τα χέρια μου!

Elli, Librarian να σας ευχηθώ καλές βολτίτσες με θέματα βγαλμένα από την φαντασία και την έμπνευση που τριγυρίζει ανέκαθεν τους αναγνώστες. Αύριο στρατεύομαι και έτσι θα κάνω ποοοοολύ καιρό να ξαναγράψω εδώ.

Πηγαίνω να διερευνήσω ποιο είναι πιο αποτελεσματικό μέσο για την καταπολέμηση των προκαταλήψεων: το βιβλίο ή το όπλο; Αν και έχω μια ιδέα, οφείλω να το διερευνήσω σε βάθος!

Χαίρε... (λευτεριά;)!

Υ.Γ. Librarian, κάποια άλλη έρευνα δυστυχώς έμεινε μετέωρη...

Elli είπε...

Στρατευμένο Μαραμπού καλημέρα! Ελπίζω να έχεις πρόσβαση στο διακίκτυο όπου και να βρεθείς, νομίζω ότι θα βρεις τρόπο να επικοινωνήσεις (εξάλλου σε έχουμε ανάγκη) και συμβουλές αν θέλεις επί του θέματος παρέχουν οι Βολτίτσες!
ΟΚ η επόμενη ανάρτηση θα έχει να κάνει με τα βιβλία στον ήλιο... αυτό για να το έχεις στο μυαλό σου ότι και εμείς σε έχουμε στο δικό μας.

librarian είπε...

Εεεπ Μαραμπού τι είδηση απρόσμενη είναι αυτή πως και την πήρες την απόφαση;;;
Ξέρεις ότι ό,τι άφησες στη μέση με βρίσκει εντελώς μα εντελώς αντίθετη... Εσύ όμως ξέρεις καλύτερα!
Είμαι σίγουρη ότι θα ξεκλέβεις χρόνο και θα μας έρχεσαι καμιά βόλτα.
Ααα ναι και αν χρειαστείς συμβουλές επί του θέματος, πίστεψέ με η Έλλη μας είναι ειδική!!!
Το λοιπόν, καλή λευτεριά, ευχή για όποτε και αν δεις αυτό το σχόλιο!